~ Een mens heeft rituelen nodig ~

Geplaatst op: 01/04/2022

Dat er rituelen zijn, weten we allemaal, maar waarom zou je die nodig hebben in je leven? En wat is een ritueel nou eigenlijk? Vaak zien mensen rituelen als iets religieus of iets vaags wat ‘heksen’ doen. Voor iedereen betekent het eigenlijk iets anders en daarom ging ik op onderzoek uit om wat duidelijkheid, in dit vaak vaag lijkend fenomeen, te brengen. 

Op YouTube kwam ik een filmpje tegen waarin het ontzettend mooie en duidelijk werd uitgelegd. De conclusie is heel simpel; wij mensen hebben rituelen nodig om logica en betekenis te kunnen geven aan belangrijke momenten in ons leven. De wortels van rituelen liggen niet in welke religie dan ook maar in ons ‘mens-zijn’. 

Wij mensen leven in een eeuwigheid die oneindig is. Het heeft geen precies begin en geen einde. We leven ons leven in ons stukje tijd in een oneindig bestaan dat geen echte grenzen heeft. Als je er zo over nadenk is het eigenlijk niet rationeel te bevatten.

We gebruiken daarom abstracte termen als ‘tijd’ en ‘plaats’ om ons plekje in die oneindigheid aan te duiden. Maar ook deze termen zijn eigenlijk nog te vaag en te groot om echt duidelijkheid te kunnen geven. Ons voorstellend vermogen is te beperkt om echt de immensheid van ‘tijd’ en ‘plaats’ te kunnen bevatten. 

Dus wat we doen is dingen verzinnen om deze abstracte termen te bezaaien met markeerpunten. Een poging om onze wereld en ons leven logisch  en grijpbaar te maken. 

We markeren ons leven met mijlpalen, monumenten, muren, grenzen en borden. We gebruiken deze markeerpunten om afstand in tijd te kunnen bepalen en om ‘hier’ van ‘daar’ te kunnen onderscheiden. Om om te kunnen gaan met die oneindigheid, markeren we deze met ‘tijd-markeringen’ en deze tijd-markeringen zijn… je raad het al… juist, rituelen. 

“Een ritueel brengt ons in verbinding, met een bijzonder moment, 
met onszelf, met elkaar en met alles om ons heen.”

Rituelen zijn evenementen die gebeuren op belangrijke punten in de tijd. Een verandering van een seizoen, het geven van een nieuw leven, een vallende ster zien, een jaar ouder worden of het ingaan van een nieuwe fase in ons leven. We besteden bewust tijd aan deze markeerpunten en zorgen dat ze het waard zijn om te herinneren. We wijzen ze symbolen en tekens toe en we denken er aan terug wanneer ze voorbij zijn. 

Vaak worden rituelen in verband gebracht met religie, maar de werkelijke wortels liggen in onze menselijke natuur. Je tanden poetsen of een kop koffie drinken elke ochtend is een ritueel. Een dierbare bellen op een vast tijdstip elke week kan gezien worden als een ritueel. Een ritueel is alles wat een markeerpunt op je dag aan geeft. Het houd ons leven logisch en geeft het structuur. De vraag is, waarom doen we dit allemaal? En dat antwoord is lastig te bepalen. Waarschijnlijk doen we het omdat we het niet, NIET kunnen doen. 

Mensen zijn bewuste wezens, die reageren op hun omgeving op onze eigen manier. Het is één van de karakteristieken van mensen, dat ons tot mens maakt.